De werking en het effect van een sauna-bad op de “juiste” wijze beleven staat hieronder beschreven. Hoewel een ieder er vrij in is deze saunagang - ook wel sauna-ronde genoemd - op haar of zijn eigen manier te doen. Toch moet opgemerkt worden dat bij het afwijken van de stappen, zeker wat betreft het afkoelen, warmtestuwing in het lichaam kan ontstaan waardoor men onwel kan worden. Zeker voor de beginner is onderstaand schema evenwel een goede leidraad. Hygiëne is zeer belangrijk; het onderstaand stappenschema verduidelijkt dat. Aangeraden wordt badslippers te dragen en vooraf het toilet te bezoeken.

Om de tijd van het verblijf in de sauna-cabine in de gaten te houden, gebruikt men vaak een zandloper

In plaats van koud douchen kan ook een stortbad genomen worden

Stap 1:  Kachel aanmaken   
Ter voorbereiding van een saunagang zal de kachel moeten worden aangezet. Ongeacht of u een houtgestookte of electrische kachel heeft, het zal ongeveer 1  tot 2 uur duren   om de Barrel goed op temperatuur te krijgen.  Dit hangt ook af van de buitentemperatuur.

Stap 2:  Douchen
Een saunagang begint altijd met een warme douche. Voor de persoonlijke hygiene.

Stap 3:  Afdrogen
Dit moet worden gedaan om straks in de sauna de hete lucht op de huid te kunnen toelaten. Zou men nat de barrel ingaan dan wordt het zweten tegengegaan.

Stap 4:  Warm voetenbad (5-10 min) 
Een essentieel onderdeel van een saunagang is het warme voetenbad. Middels het warme water wordt het bloed in de voeten op een hogere temperatuur gebracht en daarmee het lichaam voorbereid op de sauna. De haarvaten worden via hetzenuwstelsel verwijd en de poriën geopend.

Stap 5:  Sauna  (10-15 min) 
Beginnend kan men op de onderste bank plaatsnemen. Zitten of liggen naar wat men wil, maar met de voeten op gelijke hoogte als de billen. Hierdoor warmt men gelijkmatiger op. De badslippers moeten, afhankelijk van het saunabedrijf of drukte, buiten de cabine blijven dan wel op de vloer blijven staan. Geoefende sauna-gasten klimmen vaker naar de hogere banken om daar te gaan zitten of liggen. Altijd dient eerst een handdoek of badlaken uitgespreid te worden. Vanwege de hete banken, maar ook al om de hygiëne. De minimale saunaduur is 6 minuten. Dit is nodig om alle poriën goed te openen zodat de zweetklieren hun werk kunnen gaan doen. Zou men deze tijd niet afwachten dan is er een kleine kans op warmtestuwing omdat het lichaam de opgenomen warmte nog niet kan afvoeren. De maximaal aanbevolen tijd is 15 minuten waarvan de laatste 2 minuten zittend, meestal op de onderste bank. Vooral als men gelegen heeft zou men duizelig kunnen worden. Door even te gaan zitten kan het lichaam weer aan de verticale houding wennen.

Stap 6:  Koude luchtbad (5-10 min) 
Na het heteluchtbad komt het koude luchtbad. De longen staan klaar om volop zuurstof op te nemen waar het lichaam nu om vraagt. Dit luchtbad kan men nemen door naar buiten te gaan. Minimaal 5, maar beter is 15 minuten. In Finland krijgt men dit bad vaak vanzelf, tussen het verlaten van de sauna-hut en het bereiken van het meer waarin zij zich afkoelen.

Stap 7:  Koud afspoelen 
Als er geen meer voorhanden is dan zal er op een andere manier moeten worden gekoeld. Je kan natuurlijk een koude douche nemen, of je maakt gebruikt van de stortemmer. Nadat al het zweet afgespoeld is kan er een koud dompelbad genomen worden. Het is erg belangrijk dat er goed afgekoeld wordt! Met name het hoofd.

Stap 8:  Warm voetenbad 
Een saunagang eindigt altijd weer met een warm voetenbad. Het afgekoelde lichaam wordt zo geleidelijk op aangename temperatuur gebracht. De warmte trekt in het lichaam omhoog en de poriën, die zich tijdens het afkoelen snel gesloten hebben, openen zich weer. Als men tijdens het voetenbad weer iets begint te zweten dan moet beslist punt 7, gevolgd door punt 8, herhaald worden! Dit in verband met mogelijke warmtestuwing

Stap 9:  Rust 
Voordat de saunagang herhaald wordt moet er voldoende gerust worden. In deze pauze kan gelijk het vocht worden aangevuld door iets te drinken. Ook geeft het lichaam tijdens de rust nog wat overtollige warmte af. Een complete saunagang in een saunabedrijf duurt anderhalf tot twee uur. Inclusief rusten en wat drinken. Vaak wordt zo’n gang twee- of driemaal herhaald. Hier mag dan de eerste stap, het douchen, worden overgeslagen... Gezien de relatief hoge temperatuur dient men pas na afdoende rust in een bubbelbad plaats te nemen.